Čuli ste za izraz nihilista i nihilizam, a sada saznajte šta znači taj pojam.
Nihilista je osoba koja zastupa ideje nihilizma, kao filozofskog uverenja. Pod ta uverenja spadaju i stavovi da se ništa pouzdano ni u potpunosti ne može saznati. Pojam nihilizma je latinskog porekla, nastao od latinske reči nihil, što u prevodu znači – ništa.
Nihilizam se definiše kao filozofsko uverenje koje ističe da ništa u realnom svetu ne postoji (metafizički nihilizam) i da se ništa ne može pouzdano spoznati (spoznajno – teorijski nihilizam). Etika nihilizam predstavlja kao tvrdnju da ne postoji objektivni kriterijum morala (etički nihilizam).
Sam izraz nihilizma napravljen je po idejama koje je Turgenjev (ruski pisac) izneo kroz glavnog junaka svog romana “Očevi i deca” – Bazarova.
U svom delu, Turgenjev je opisao životni stav i poglede svog glavnog junaka. Pojam nihilizma je prvi upotrebio Friedrich Heinrich Jacobi (1743 – 1819), okarakterišući kroz njega racionalizam, a naročito Kantovu filozofiju. Za ovaj pojam se najviše vezuje Friedrich Nietzche, koji u svom delu “Will to Power” tvrdi da je svako verovanje i razmatranje određene istine netačno, jer ne postoji istinski svet.
Objektivni nihilizam, na osnovu ovih tvrdnji se manifestuje u nekoliko pogleda:
- epistomološki nihilizam – koji poriče mogućnost znanja i istine;
- politički nihilizam – za budući napredak uništava sva prethodna postojeća socijalna, politička i religijska načela;
- moralni (etički) nihilizam – ne prihvata mogućnost etičke i moralne vrednosti;
- egzistencijalni nihilizam – potvrđuje da život nije suštinski bitan ili vredan.
Glavni cilj nihilizam kao pravca i njenih pristalica je jedna borba protiv konzervatizma, oslobađanje čoveka od uticaja društva, kulture autoriteta. Nihilisti smatraju da se treba odreći svih shvatanja uopšte, uključujući i vrednosti, i takvim odricanjem bi trebalo da se stekne nova spoznaja sebe i svega onoga unutar sebe.
Takođe, može se desiti da nihilizam preraste i u jedan vid nasilničkog ponašanja i terorizma na osnovu tvrdnji nihilista, ali se u suštini to događa retko, jer je samo to protivljenje pristalica u biti pasivno, potpuno bezlično, nema realnu svrhu i suštinu i može se reći da je to samo “otpor protiv otpora”.
Razni umetnički pokreti, kao što su – futurizam i dadaizam su smatrani nihilizmom, a što se filozofskih pokreta tiče, tu su – egzistencijalizam, postmodernizam, poststrukturalizam i dekonstruktivizam.
